KRO-004 Kurs rysunku online: Kompozycja

Lekcja rysunku online 004! Opisujemy, jak komponować, rysować, zaczynać pracę i czemu tak bardzo ważna jest kompozycja. Jest to bardzo ważny element, jeżeli czeka Cię egzamin z rysunku przy rekrutacji na architekturę.

Lekcja rysunku online poprzednia 003 „Perspektywa”

...biorąc do ręki ołówek, robiąc pierwszą kropkę, linię na kartce – tworzymy kompozycję.

Początki rysowania to zazwyczaj staranie się o dobre odwzorowanie linii, kształtu. Nie wiem jak Ty, ale ja kiedyś w ogóle nie patrzyłem na to, co robię, ale jak wygląda efekt końcowy. To błąd, ponieważ nawet najbardziej wygłaskana praca, z detalem równym 100k! nie zrobi efektu „Wow”, jeśli nie zaplanujemy ułożenia składowych kompozycji. Oczywiście dobra kompozycja bez warsztatu też nie jest dobra 😛

W tej części kurs rysunku online omówimy trochę szerzej kompozycję, zasady jej wykorzystania  i przykłady. PEŁNO PRZYKŁADÓW! Bo zazwyczaj jest trójpodział, spirala Fibonnaciego i tyle.

Co to jest kompozycja?

Lekcja rysunku online następna 005 „Walor”

Zawsze pytamy o to w szkole rysunku – i dostajemy odpowiedź ” ułożenie elementów” co jest prawdą, ale nie całą. Po czym zmieniam pytanie – po co tworzymy kompozycję? Tworzymy ją po to, by nadać czytelności rysunkowi. Według mnie kompozycja jest czymś, co pozwala nam pokazać to, co mamy w głowie szerszemu gronu odbiorców. Pokazać to tak, by każdy przeczytał z pracy to, co chcemy i jak chcemy. Wiem – masło maślane, ale chyba wiesz, o czym mówię?

Zasady kompozycji pomagają nam tworzyć narrację na pracy i pozwalają nam kierować wzrokiem obserwatora. Pozwala nam to zaplanować, jak ktoś będzie czytał rysunek i co z niego wyczyta. Jeśli coś skopiemy, obserwator zrozumie coś totalnie innego.

Focal point/dominanta

Bez tego nie ma kompozycji, rysunku, pracy! To jest główny punkt pracy, coś, co chcesz pokazać. Jeśli jego nie określiłeś, nie możesz nawet zacząć komponować, no bo po co? To właśnie ta osoba, ta scena, ta narracja czy obiekt, będący focal pointem pracy, narzuca formę budowania elementów na kompozycji.

Przestrzeń – otwarta/zamknięta kompozycja

Dobra kompozycja ma balans, równowagę pomiędzy przestrzenią otwartą a zamkniętą. Zawsze jesteśmy ograniczeni kadrem, ramą naszej pracy, kartki, obszaru roboczego. Wszystko, co umieścimy na niej, koresponduje z całością, dlatego musimy dobrze zagrać wolną, pustą przestrzenią z tą uciętą przez koniec kadru. Wzrok będzie czytał tylko to, co jest wewnątrz, nie to, co jest na zewnątrz.

Temat naszej pracy powinien być umiejscowiony poprawnie. Kierować gdzieś wzrok, gdzie jest coś ciekawego i zamykać tam, gdzie nie ma nic do oglądania. Niby to oczywiste, ale nie każdy o tym pamięta.

Układ kompozycyjny

Mówiąc o przestrzeni i jej planowaniu, musimy wspomnieć o trójpodziale i złotym podziale. Taka kompozycja układa odgórnie elementy na pracy,  tworząc automatycznie miejsce na otwartą przestrzeń czy zamknięcie kompozycji.

Spirala Fibonacciego, wyższy lvl komponowania obrazów. Wszystkie elementy ułożone są po spirali idącej do głównego punktu naszej pracy (focal pointu czy dominanty). Te linie wyznaczają nam kierunek, ale nie każą budować dokładnie takich ścieżek. Jak wyżej – widać, że jest to bardziej umowne i podświadome.

Trójpodział: dzieli nam kadr na 9 prostokątów, które wyznaczają 4 punkty na kompozycji. Zasada jest prosta – węzeł kompozycyjny wstawiamy w miejscu 1 czy 2 tych punktów. Z jednej strony mamy więcej przestrzeni, a z drugiej koniec kadru zamyka nam kompozycje.

Dominanta to nie wszystko, by ją pokazać i zbudować kompozycję musimy korzystać z linii diagonalnych, które mają ciekawe właściwości.

Linie diagonalne

To linie, po których Twój wzrok czyta prace, może to być droga, belka, drabina coś fizycznego, ale też i walor, perspektywa czy nawet światło! Rozbudowując kompozycję, staramy się kierować wzrok, w miejsca wyznaczane przez trójpodział lub do dominantę.

Dodatkowa właściwość – przecinające się linie diagonalne tworzą mocny punkt, do którego wzrok będzie dążył.

Widzisz? Teraz już wiesz, jak skierować wzrok obserwatora na punkt i go zatrzymać tam.  Przynajmniej w teorii 🙂

Coś, co buduje linie to: obiekty,  walor, kontrast i światło.

Walor

Obiekty już opisaliśmy, teraz czas na walor. Rysując ołówkiem, możemy z waloru stworzyć linię.

Czemu tak? Po pierwsze: zazwyczaj nie masz na egzaminie tyle czasu, by wymuskać cały rysunek idealnie. Stąd tworzymy przekątną, gdzie kładziemy głębię i walor, a im dalej idziemy od linii, tym bardziej wchodzimy w biel kartki, szkic. Po drugie, co najważniejsze – nie tracimy czasu na upiększanie szkicu w nieskończoność. Podstawy rysunku ćwiczysz w pierwszych minutach, a nie po drugiej godzinie rysowania jednej pracy. Lepiej wykonać 4 prace kompozycyjne w 2 godziny, niż jedną. Więcej błędów, to więcej możliwości do nauczenia się czegoś nowego i rozwinięcia Twoich umiejętności jeszcze bardziej.

Kontrast

Kontrast w rysunku/malarstwie ma dwie właściwości. Przyciąga uwagę do pracy (jak i ilość detalu) oraz dzięki niemu tworzymy głębię na rysunku.

Zobacz przykład:

Mocny – wow!

Najlepszy przykład efektu głębi to powietrze i obiekty w nim.

Ba! Kontrast daje nam możliwość przejaskrawiania efektów. W przypadku martwej natury mamy małe odległości, a jednak… możemy dobitnie pokazać przestrzeń na pracy i jej planach.

Światło

Zobacz jaki mocny kierunek buduje światło na tej pracy:

Trzeba było zamknąć kompozycje z prawej strony za pomocą konaru, by wzrok nie wyleciał do światła!

Ciekawie grając światłem i kierunkami, też możesz zmienić tor czytania pracy.

Ciężkość

Inna  ważna rzecz na pracy to ciężkość waloru powinna się równoważyć, być w takiej samej ilości po obu stronach.

Czego nie robić w kompozycji!

• ucinać głównych elementów na pracy
• planować ważnych elementów blisko krawędzi
• wszędzie dawać takiego samego kontrastu
• dawać detalu wszędzie!

Co może pomóc w kompozycji:

• ćwiczenie thumbnails
• badanie kompozycji u mistrzów i kopiowanie ich
• Linie diagonalne, gotowe układy

Przykłady gotowych linii diagonalnych, na których możesz oprzeć cały rysunek. Oczywiście tego jest więcej, internety mają sporo ciekawych rzeczy 😛

Podsumowując

Zasad komponowania jest pełno, ale nie byłoby sztuki, gdyby ich nie łamano! Jeśli znasz podstawy, masz warsztat – możesz łamać wszystko i zmieniać zasady. Każdy zauważy wtedy, że jest to przemyślany zabieg, a nie wypadek przy pracy. Staraj się eksperymentować z liniami, przestrzenią i poznawać nowe układy, badać czemu coś Ci się bardziej podoba, a coś mniej.

Kompozycja w rysunku jest czymś ogólnie pomocnym. Ostatnio w radio słyszałem, że każdego powinniśmy uczyć kompozycji w rysunku. To uczy wyczucia ładu, porządku i estetyki, a najłatwiej jest właśnie to wchłonąć poprzez rysowanie.

KRO-005 Kurs rysunku online: Walor

Jeśli Ci się spodobało, a chcesz więcej materiału, np. rysunek krok po kroku wykonany przez nas, zapisz się do newslettera, wyślemy ci dodatkowe pdf-y.

Przy okazji, poczytaj o:

Co trzeba umieć, idąc na egzamin na studia architektury.

7 zadań z rysunku, do ćwiczenia w szkicowniku.

20 architektów, których musisz znać przed egzaminem na architekturę.

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave